Murd'o en Esperant'uj'o

Daniel Moirand

List'o de la rol'ant'o'j

La polic'an'o'j

Hammerkopf, William - Polic'a leŭtenant'o en la urb'o Gremsheim
Helms - Sub'leŭtenant'o en Grubstadt
Jolanda - Telefon'ist'in'o en la polic'ej'o
Werner, Horaci'o - Sub'leŭtenant'o en la sam'a polic'ej'o
Williams - Polic'a medicin'a doktor'o

La esperant'ist'o'j

1. El la Rumsheima klub'o:

Evans, Izabel'a - Bibliotek'ist'in'o
Hopeful, Kristin'a - Kontor'ist'in'o
Jensen, Malkolmo - Kolegi'a instru'ist'o
Kluams, Elizabeta - Poŝt'ist'in'o, vidv'in'o
Smaks, Juli'o - Emerit'a medicin'a doktor'o
Vapaus, Ger'ald'o - Bien'posed'ant'o en la vilaĝ'o Rumsheim

2. El la Grubstadta klub'o:

Dillon, Marin'a-Membr'o de la Esperant'o-klub'o, amik'in'o de Izabel'a Evans
Ster'n - Klub'estr'in'o
Stenman, Mark'o - La murd'it'o

kaj:
Kristin'a - Serv'ist'in'o en restoraci'o, amik'in'o de Hammerkopf.

La lok'o'j

Rumsheim - Vilaĝ'o, kie okaz'is krim'o. Je 15 kilo'metr'o'j de Gremsheim.
Gremsheim - Urb'o apud Rumsheim. En ĝi trov'iĝ'as la lok'a polic'ej'o.
Grubstadt - Urb'o situ'ant'a nord'e de la du antaŭ'a'j lok'o'j.

Dediĉ'o

Al mi'a edzinjo tiu'n ĉi libr'o'n mi dediĉ'as.

DM

Murd'o en Esperant'uj'o

El'don'o de Flandr'a Esperant'o-Lig'o

n-ro 5 en la seri'o "Stafet'o"

Tiu ĉi e-libr'o rajt'as est'i kopi'it'a nur al la komput'il'o kaj/aŭ libr'o'leg'il'o de la aĉet'int'o. Trans'don'i la libr'o'n al ali'a'j est'as kontraŭ'leĝ'e kaj mal'honest'e al la aŭtor'o kaj/aŭ traduk'int'o kaj/aŭ ilustr'int'o kaj/aŭ el'don'int'o, kiu'j tiel ne est'as rekompenc'at'a'j pro si'a kre'a labor'o.

Unu'a Ĉapitr'o

Kiam li en'ir'is la salon'o'n, la spir'o de ĉiu'j ĉe'tabl'iĝ'int'o'j halt'is. La parol'ad'o ĉes'is kaj la okul'o'j, kiu'j ĝis nun est'is direkt'it'a'j al la parol'ant'a vir'in'o, mir'lev'iĝ'is. La ĵus en'ir'int'a vir'o aspekt'is bel'a, tri'dek-tri'dek'kvin'jar'aĝ'a kaj alt'statur'a. Li'a'j nigr'a'j har'o'j harmoni'e relief'ig'is la hel'ec'o'n de li'a haŭt'o. Oni pov'is imag'i li'n sur apud'mar'a strand'o kun sun'brul'ig'it'a'j vizaĝ'o kaj korp'o, aŭ kubut'apog'it'a ĉe serv'o'tabl'o de mod'a trink'ej'o. Ĉiu'okaz'e, li'a'j trajt'o'j est'is eg'e pal'a'j kaj montr'is neni'o'n krom spur'o'j de intens'a tim'o kaj akr'a dolor'o. Li'a buŝ'o tord'iĝ'is kaj la lip'o'j streĉ'it'a'j pro iu streb'o van'e prov'is el'ig'i son'o'n. Tut'e cert'e io okaz'is al li antaŭ ne'long'e, kio ĝis'fund'e sku'is li'a'n korp'o'n kaj anim'o'n.

Li en'stumbl'is la ĉambr'o'n, sukces'is far'i kelk'a'j'n ŝancel'iĝ'ant'a'j'n paŝ'o'j'n kun etend'it'a'j brak'o'j, prov'ant'e si'n direkt'i al la person'o'j, kiu'j'n li vid'is sid'ant'a'j ĉe la tabl'o. Post ĉirkaŭ'a vak'a rigard'o kaj last'a hezit'a paŝ'o, li al'kroĉ'iĝ'is al la tabl'o kaj blok'e plank'e'n kolaps'is sur la ventr'o, kvazaŭ sekund'e seg'it'a kverk'o. Pro li'a pez'a fal'o trem'is la seĝ'o'j kaj mebl'o'j.

Dum minut'o okaz'is neni'o pro la stupor'o, kiu ating'is ĉiu'j'n. Post tiu moment'a sen'mov'ec'o, doktor'o Smaks, kies seĝ'o plej proksim'is la kolaps'int'o'n, lev'iĝ'is, al'ir'is li'n kaj re'trov'ant'e la gest'o'j'n de la profesi'o, kiu'n li for'las'is antaŭ kelk'a'j jar'o'j, komenc'is palp'esplor'i li'n. La ali'a'j ĉe'est'ant'o'j rapid'e sur'pied'iĝ'is, for'puŝ'is la seĝ'o'j'n kaj ĉirkaŭ'is la par'o'n format'a'n de la ne'kon'at'o kaj de la doktor'o. Neni'u kapabl'is parol'i pro la grand'a mir'o kaŭz'it'a de tia strang'a aper'o.

La doktor'o post rapid'a esplor'o lev'is si'a'j'n okul'vitr'o'j'n sur la frunt'o'n laŭ kutim'a gest'o, kaj post ne'a kaj rond'ir'a rigard'o li el'dir'is la omen'a'j'n vort'o'j'n:

- Li est'as mort'int'a!

La dir'aĵ'o eksplod'is kiel bomb'o inter la membr'o'j de tiu kutim'e kviet'a kaj sen'problem'a rond'et'o. Ĉiu'j mir'e rigard'is unu la ali'a'n. Aŭd'iĝ'is ve'spir'o'j kaj du apud'star'ant'in'o'j nervoz'e taŭz'is si'a'n naz'tuk'o'n. Ĉiu'j nun percept'is la vund'o'n sur la dors'o de la fal'int'o. Ili ne rimark'is ĝi'n antaŭ'e, ĉar eg'e mal'mult'e da sang'o ĉirkaŭ'is ĝi'n. Makul'o grand'a kiel mon'er'o sign'is la lok'o'n, kie okaz'is la atak'o, sub la mal'dekstr'a skapol'o.

Ger'ald'o Vapaus, la bien'posed'ant'o, kiu akcept'is ĉe si la ali'ul'o'j'n okaz'e de la regul'a ĉiu'monat'a Esperant'a kun'ven'o, fin'fin'e murmur'is:

- Ĉu vi cert'as pri tio, kio'n vi asert'as, doktor'o?

- Sen er'o da dub'o. La mort'int'o ricev'is vund'o'n per io tranĉ'a. Li apenaŭ kapabl'is al'ir'i la pord'o'n, mal'ferm'i ĝi'n kaj en'ir'i por fal'i apud ni. Li ver'ŝajn'e kadavr'is antaŭ ol li'a korp'o ating'is la plank'o'n!

Tiu'j last'a'j vort'o'j mir'ig'is ĉiu'j'n: mort'i, jes, sed tiel krud'e, tiel ... ne'dec'e! La okul'o'j inter'rigard'iĝ'is kun mir'konstern'o kaj iom'a ĝen'o. Kio do okaz'is? Kiu est'as la mort'int'o? Kiel kaj kial li ven'is ĉi tie'n, por ke oni fin'fin'e mort'ig'u li'n? Ĉar ne pov'is est'i dub'o: oni mort'ig'is li'n.

De'nov'e ek'parol'is Ger'ald'o Vapaus:

- Ĉu unu el vi kon'as la mort'int'o'n? Ĉu iu jam antaŭ'e vid'is li'n? Post ĝeneral'a ne'a respond'o, li al'don'is:

- Nu bon'e, pli babil'i ne neces'as. Mi tuj telefon'e al'vok'os la polic'o'n. Neni'o ali'a est'as far'end'a.

Li dis'ig'is la cirkl'e amas'it'a'n grup'o'n kaj ating'is mal'grand'a'n rond'a'n tabl'o'n, kiu star'is apud la mur'o. Sur ĝi reg'e si'n montr'is mal'nov'a retro'stil'a telefon'aparat'o. Li lev'is la aŭskult'il'o'n per la liv'a man'o, cifer'um'is la bezon'at'a'n numer'o'n sur la disk'o kaj dekstr'a'man'e prem'is la apart'ig'it'a'n parol'il'o'n al si'a buŝ'o. Li baldaŭ aŭd'is:

- Centr'a polic'ej'o de Gremsheim, kio'n vi dezir'as?

- Mi est'as Ger'ald'o Vapaus kaj mi telefon'as el la vilaĝ'o Rumsheim. Io ekster'ordinar'a ĵus okaz'is ĉe mi: ne'kon'at'o en'ir'is mi'a'n dom'o'n, tuj fal'is sur'plank'e'n kaj, laŭ la dir'o de iu ĉe'est'ant'o, medicin'a doktor'o, li est'as mort'int'a. Kio'n mi dev'as far'i?

- Bon'vol'u de'nov'e dir'i vi'a'n nom'o'n kaj preciz'ig'i vi'a'n loĝ'lok'o'n dum mi not'as la inform'o'j'n.

- Mi'a nom'o est'as Ger'ald'o Vapaus - li dir'is pli lant'e -, emerit'o kaj kultur'ist'o en Gremsheim, 15 kilo'metr'o'j'n for de la urb'o. Mi'a preciz'a adres'o jen'as: 18, Pad'o de la Alaŭd'o'j.

- Bon'e. Ni tuj al'ven'os. Tuŝ'u neni'o'n kaj ĉiu'j rest'u en'dom'e, por ke ni pov'u enket'i sen'ĝen'e, kiam ni est'os tie.

- La dom'o trov'iĝ'as iom re'tir'iĝ'e de la pad'o, mal'antaŭ kratag'a kaj lonicer'a heĝ'o, kiu kaŝ'as ĝi'n, sed ĉar mi sci'as, ke vi al'ven'os, mi lum'ig'os la ĝis'dom'a'n ale'o'n, por ke vi facil'e traf'u ĝi'n.

- Dank'o'n, ni est'os baldaŭ ĉe vi. Mi ripet'as: tuŝ'u neni'o'n.

Vapaus forkenmetis la aŭskult'il'o'n kaj parol'il'o'n kaj, turn'int'e si'n al la ceter'a'j li preciz'ig'is:

- Ge'amik'o'j, bon'vol'u re'sid'iĝ'i kaj okup'i vi'a'j'n antaŭ'a'j'n lok'o'j'n. La polic'o baldaŭ est'os ĉi tie. Oni pet'is mi'n trans'don'i la pet'o'n tuŝ'i neni'o'n, kio pov'us mal'help'i la polic'ist'o'j'n.

Kun mal'klar'a'j kaj du'on'e laŭt'a'j babil'ad'o'j, la gast'o'j re'ven'is al si'a'j sid'lok'o'j, kiu'j'n ili tiel rapid'e kaj ne'atend'it'e for'las'is. Ili nun de'nov'e kviet'e sid'is. Ili inter'ŝanĝ'is iom mal'trankvil'a'j'n kaj demand'a'j'n rigard'o'j'n, kvazaŭ ili dir'us: „Kio okaz'as al ni?” Post mal'long'a ĝeneral'a flustr'ad'o, ek'reg'is ĝen'a silent'o.

La telefon'int'o, Ger'ald'o Vapaus, est'is person'o ĉirkaŭ ses'dek'jar'a. Li'a har'ar'o fort'e arĝent'iĝ'int'a ĉe la tempi'o'j don'is al la trajt'o'j de li'a vizaĝ'o i'o'n ne'difin'ebl'e nobl'a'n: miks'aĵ'o de saĝ'ec'o, ŝuld'at'a al la viv'o'spert'o, kaj de energi'o, kiu'n la jar'o'j ne sukces'is for'viŝ'i. Pli'e, io mild'a tra'lik'is inter la sulk'o'j de la frunt'o. Spit'e tiu'n ĉi mild'ec'o'n, la fajr'o de la okul'o'j montr'is persist'e vigl'a'n inteligent'ec'o'n. Ĉio tio indik'is ne'kutim'a'n person'ec'o'n, sam'temp'e energi'a'n kaj bon'a'n.

Klar'ig'int'e si'a'n voĉ'o'n per mal'laŭt'a tus'et'o, unu el la gast'o'j du'on'voĉ'e demand'is:

- Kio'n vi opini'as pri la ĵus'a okaz'int'aĵ'o? Ĉu vi ne taks'as terur'e, ke subit'e kaj ne'atend'it'e aper'is ne'kon'at'a vir'o? Li'n oni murd'is mal'antaŭ tiu ĉi pord'o kaj ni neni'o'n aŭd'is! Ĉu li trov'iĝ'is ekster'e, ĉar li intenc'is vizit'i vi'n, sinjor'o'n Vapaus, kaj oni sukces'is mut'ig'i li'n antaŭ ol li kapabl'is inter'vid'iĝ'i kun vi? Ebl'e li nur hazard'e preter'pas'is vi'a'n dom'o'n, kiam oni fal'ig'is li'n!

Sinjor'in'o Kluams, kiu ĵus parol'is, sukces'is dir'i tio'n, kio'n ver'ŝajn'e ĉiu'j ĉe'est'ant'o'j hav'is en la mens'o, sed ne aŭdac'is laŭt'e formul'i.

- Neniu'n respond'o'n mi kapabl'as re'bat'i, dir'is Ger'ald'o. Mi jam asert'is, ke mi ne kon'as la viktim'o'n. Kiel vi, mi vid'is li'n la unu'a'n foj'o'n, kiam li trans'paŝ'is la sojl'o'n de mi'a dom'o. Pli'e, mi'a'j antaŭ'a'j kaj nun'a'j okup'o'j ne ebl'ig'as al mi supoz'i, ke iu dezir'us kaŝ'e inter'vid'iĝ'i kun mi, kaj ke oni murd'us li'n por mal'help'i tiu'n renkont'o'n. Ĉu iu el vi hav'as i'o'n por al'don'i ĉi-tem'e, antaŭ ol la polic'o al'ven'os? Tiam est'os mal'pli facil'e liber'e parol'i inter ni. Tamen ŝajn'as al mi, ke tia strang'a aper'o ne est'as hazard'a. Ni'a vilaĝ'o kuŝ'as ekster la grand'a'j trafik'a'j voj'o'j kaj la Pad'o de la Alaŭd'o'j trov'iĝ'as flank'e de la dom'ar'o. Oni ne pov'as materi'iĝ'i ĉi tie pro nur'a sen'cel'a kaŭz'o. Nur per propr'a vol'o kaj dezir'o oni kapabl'as ating'i mi'a'n dom'o'n. Ĉu iu hav'as i'o'n por dir'i? li ripet'is.

Et'a voĉ'o aŭd'iĝ'is kaj Izabel'a Evans lev'is la man'o'n, kvazaŭ ŝi trov'iĝ'us en klas'ĉambr'o kaj pet'us parol'vic'o'n. Per iom trem'ant'a voĉ'o, kiu'n sub'strek'is nervoz'a'j man'o'j taŭz'ant'a'j kaj ĉif'ant'a'j batist'a'n naz'tuk'et'o'n, ŝi dir'is:

- Kvankam mi hav'is tre mal'mult'e da temp'o por spekt'i la en'ir'int'o'n, ŝajn'as al mi, ke mi vid'is li'n antaŭ'e. La renkont'iĝ'o tut'e hazard'e okaz'is en la urb'a supermarkt'o, kie mi trov'iĝ'is ĉe la komenc'o de la semajn'o por butik'um'i. Mi star'is en vic'o ĉe la rul'iĝ'ant'a tapiŝ'o apud kas'ej'o, kiam nudel'pak'et'o, se mi bon'e memor'as, fal'is el mi'a ĉar'et'o. La person'o star'ant'a mal'antaŭ'e si'n klin'is por pluk'i ĝi'n kaj re'don'i al mi. Est'is vir'o, kiu aspekt'is tre afabl'a kaj li tuj al'milit'is mi'a'n simpati'o'n. Mi varm'e dank'is li'n. Pov'as est'i, ke tiu ĉi hom'o kaj ni'a ĉi-vesper'a en'trud'ant'o est'as la sam'a person'o. Sed mi neni'o'n firm'a'n pov'as asert'i.

Pag'int'e mi'a'n kont'o'n, mi ir'is al mi'a vetur'il'o por ŝarĝ'i la var'o'j'n en la kofr'uj'o'n. Mi de'nov'e vid'is mi'a'n post'star'int'o'n ĉe la en'ir'ej'a vitr'a kluz'o de la magazen'o. Dum mi fin'lok'is mi'a'n aĉetitaĵon, li mal'aper'is, ĉar, kiam mi re'lev'is la kap'o'n li'a'direkt'e'n, li jam est'is for.

Dir'is tio'n Izabel'a Evans, de ĉiu'j bon'e kon'at'a fraŭl'in'o, ĉar ŝi okup'as relief'a'n posten'o'n en la vilaĝ'o: ŝi zorg'is pri la sort'o de la lok'a bibliotek'o. Tiu'n posten'o'n ŝi ricev'is du jar'o'j'n antaŭ'e. Oni sci'is en la vilaĝ'o, ke ŝi ven'as de pli grand'a nord'a urb'o. Ŝi est'is ĝeneral'e agnosk'at'a kiel ekzempl'a person'o, kiu bon'e kon'as si'a'n labor'o'n kaj kapabl'as laŭd'ind'e efektiv'ig'i ĝi'n.

Kun si'a tri'a jar'dek'o, ŝi simpati'e kaj bel'e aspekt'is. En la grup'o, ŝi est'is la plej jun'a fraŭl'in'o. La statur'o'n ŝi hav'is mez'a'n. Ŝi'a long'a ond'a har'ar'o facil'e al'log'is vir'a'n interes'o'n. Ĝi est'is tiom nigr'a, ke ĝi foj'foj'e hav'is blu'a'j'n re'bril'o'j'n. Laŭ'aspekt'e, ŝi prezent'is (kiel dir'as la popol'a esprim'o) sufiĉ'e da kio bezon'at'a kie bezon'at'a, kaj tio favor'e impres'is vir'a'n okul'o'n. Ŝi est'is delikat'e ŝmink'it'a kaj elegant'e harmoni'ig'it'a'j juvel'o'j diskret'e relief'ig'is ŝi'a'n matur'a'n bel'ec'o'n. Tre in'a parfum'o al'don'is fin'a'n tuŝ'o'n al ŝi'a vir'in'ec'o. Ŝi'a'j'n nigr'a'j'n okul'o'j'n oni rimark'is pro ili'a penetr'em'a rigard'o. Kiam ili fiks'is iu'n, oni sent'is, ke ili ir'as ĝis la fund'o de la person'o. Tamen en tiu rigard'o skrupul'a spekt'ant'o kapabl'us rimark'i et'a'n vual'o'n da trist'ec'o. Ĝi mal'oft'e mal'aper'is sed ŝi kapabl'is rid'i kaj sam'temp'e konserv'i ĝi'n ...

Ŝi'a'j sam'tabl'an'o'j aŭskult'is ŝi'n kun interes'o. Neni'u rimark'ig'o konklud'is ŝi'a'n rakont'o'n. Ili hav'is neni'o'n por al'don'i kaj atend'is la oficial'a'n aspekt'o'n de la baldaŭ'a enket'o.

Ne'long'e post'e aŭd'iĝ'is aŭt'a bru'o ekster'e kaj ek'zum'is la sonor'il'o de la dom'o:

- Dev'as est'i la polic'an'o'j! dir'is la dom'mastr'o. Ili rapid'is!

Li lev'iĝ'is kaj ating'is la pord'o'n, kiu'n li mal'ferm'is. Sur la sojl'o kontur'iĝ'is du vir'o'j vest'it'a'j per uniform'o'j. Vapaus en'ir'ig'is ili'n kaj la unu'a en'paŝ'ant'o tuj prezent'is si'n:

- Leŭtenant'o William Hammerkopf el la Gremsheim-a polic'a brigad'o, kaj jen mi'a help'ant'o, sub'leŭtenant'o Horaci'o Werner, li dir'is, gest'ant'e al la du'a blu'e vest'it'a vir'o. Ĉu vi est'as la person'o, kiu telefon'is al ni?